- Clementina Almeida de Moura -
KRITIEK
 

 Kritische beoordeling van kunstenares Clementina Almeida de Moura

Kunstenares Almeida de Moura gebruikt een chromatiek rond het Cadmium rood en het diep kobalt blauw in harmonie met schakeringen van de huidskleur der afgebeelde figuren.

Almeida de Moura vertrouwd aan haar doeken gevoelens en emoties toe, met de bedoeling door de waarnemer dezelfde trillingen te laten delen dan diegene die ze zelf in haar werk tracht onder te brengen.

Na een nauwkeurig onderzoek van de werken, ontdekken wij een onbewust uitdrukkend vermogen, een aanhoudende behoefte om de gevoelens die haar dagelijks vergezellen aan de oppervlakte te laten komen, ondermeer het heimwee naar vervlogen herinneringen, het vrolijke van het ontwaken van elke nieuwe dag (dageraad of zonsondergang).

In het beeldend werk van Almeida de Moura merken we een uitzonderlijke nood aan licht op, daar waar het kleurenpalet dat de kunstenares aanwent er een is waar de gebruikte kleuren eerder zonder helder licht zijn maar meer gericht zijn op vurig rood od blauw.

Vaak in het werk van Almeida de Moura komen vrouwelijke bustes voor. Voorgesteld in verschillende houdingen, sierlijk van vorm, zuinig, eenvoudig met een duidelijk omlijnd gelaat en een heldere lichte huidskleur.

De vreugde, de droevigeid, de levenslust die de kunstenares innerlijk kenmerken desondanks de dagelijkse verantwoordelijkheden die ieder moet dragen, zijn de hoeksteen van haar kunst die door zijn verschillende facetten kan bepaald worden als "expressionist en tegelijk tijdloos" met een beperkte maar zeer onderstreepte verwijzing naar de schilderkunst van de jaren '20 en '40 door de penseeltrek en de vlottende spatel techniek, een vaste hand meester in het aanbrengen van de kleuren op het doek.

Het geheel van haar werk is prachtig in acht genomen dat de kunstenares het dromerige samenbrengt met een semi-abstracte opmaak, vurige en heldere kleuren die uit de ziel van de kunstenares komen (de gelaatstrekken van de figuren zijn vaak dezelfde) en die op het doek worden aangebracht op het ogenblik zelf dat ze zich voordoen.

Een zonderlinge eigenheid is het meermaals verwijzen naar historische werken door de aangewende chromatiek, gelijkaardig aan bijvoorbeeld het palet van sommige franse impressionistische schilders uit het einde van de negentiende eeuw, gelijkaardig ook aan het Art Nouveau alsook aan het expressionisme van Alberto Burri door de vurige rode kleuren die de kunstenares gebruikt.

Zonderling, sierlijk, hedendaags, de schilderkunst van Almeida de Moura bezit wel degelijk de nodige technische vaardigheid om het artistieke bruisende en creative dagelijkse leven in beeld te brengen.

Dr Alessandro Costanza

Kunstkritiek (Sicilë - Italië)

 

 

 

De “golflengte” waarmee de kunstenaar het geheimzinnige betreedt, brengt afwijking tussen enerzijds wat is, en anderzijds wat blijkt te zijn. De figuren zijn als betoverd, ze gaan heen om dan terug samen te smelten in een monumentaal evenwicht als een fabeltje die de droom aanbrengt.

Op deze manier is de vrouw een poëtisch begrip, een vurige toekomst in wording. Een onontgonnen wereld waar het goud van het geheugen bewerkt wordt. Een edel en geheimzinnig schrijn, eenvoudig en plechtig als een waterstraal waarin de omgeving zich weerkaatst en een beeld geeft van het raadsel. In dat brandpunt vinden we het prachtig dilemma: de slaperige gelaatstrekken en het mollige beeld geven een eigen manier weer van houding en zijn.

Clementina Almeida de Moura werpt een brug die ons over een afgrond leidt. Ze ontdoet zich van het natuurlijk schema om een ander aan te wennen. De gelaatstrekken met onzichtbare aanwijzingen kan men slechts vermoeden. Ze stellen ons iets onbereikbaars voor die ons toegang moet geven tot het raadsel, een ingetogen manier om ons uit te nodigen op het plezier het vrouwelijke te aanschouwen met onontwijkbare poëzie.

De kleuren zijn als ingeworteld: rood en paars samen met het goud van de huid vertalen levenskracht. Blauw geeft de toets der Wijsheid in de beeldvorming. Onvergankelijk! Het lichaam wordt tentoongesteld, teer en ingetogen, echter zonder zich te vertonen. Het is een voorbeeldig model, een ongemene gelijkvorming van zichzelf met de andere, die eeuwige vaststelling waaruit wezens teleurgesteld uitkomen. Nochtans is dit hier niet het geval. De dichtheid van de ziel is hier ondoordringbaar, doch uit het gelaat stijgt wel iets ongrijpbaars op die het raadsel handhaaft. De figuur legt zelf veranderingen op van gelaat tot gelaat. De bekoring van de lichaamsvormen wordt surreëel om een bovenzinnelijk effect te bereiken en zijn stempel te drukken op de beschrijving.

De Moura verstrekt aan haar werken een concreet temperament dat het beeld als dusdanig voorbijstreeft. Het aanzicht bevat het diepe prachtige wezen in karakter en ziel. Hierdoor wordt het voorbrengen van het aangezicht een dringend iets. Het verbergt en het drukt zich uit terzelfder tijd: een stille muziek, een zeldzaam concerto om de te bereiken gedachte te veroveren, het oorspronkelijke wezen.

De oplossing ligt in het ordelijke, de kleurendichtheid, de goede houding van de figuur. Een lichaam dat niet meer is geschilderd maar dat leeft. Het is een werkelijke inleiding, een langzaam ontwaken. De levenskracht is door het licht ingegeven, het verbergt en onthult, het begunstigt en benadeelt, vergeleken met de zon die op en ondergaat de trekken van de aarde in de schaduw hullend, ze worden onzichtbaar maar zijn steeds aanwezig.

De esthetische gelaten van de Moura ontstaan uit het goud van het daglicht, ledematen zijn ook uit het edele metaal gesmeed. Ze zijn als een schild, een wirwar die afwendt en aantrekt.

De compositie is opgemaakt met een verdoken taal van zinnebeelden, die een beschrijvend vermogen toont, ongewoon is, en niet amper academisch. De Moura maakt gebruik van het vrouwelijke, vooral de plechtige aanwezigheid ervan. De regels ervan geven het onvermijdelijke aan: de wereld van het oneindig kleine binnen in het oneindig grote.

De lichamen vloeien zwierig in hun rustgevende zachtheid, hun dans of hun meditatie, als levensbelangrijke symbolen die in verband met licht het geheel laten ontplooien in de prachtige omhelzing der vertelling.

De vertelling is uitstekend. Betoverend. Daar ligt de eigen natuur van de schilderkunst. Dankzij een eigen stijl wordt ze een doordringende en overheersende muziek, zich in een sjaal wikkelend, de tijd van een Samba, de tijd van een bedenking over zichzelf. Daar liggen de motieven en raadsels van de gelaten.


Maria Teresa Palitta

Kunstkritiek (Rome - Italië)

 

 

 Een gevoel van schoonheid, het absolute mooie dat schuilt in de meest eenvoudige dingen, dit trachten te vangen en weer te geven, is de basismotivatie van deze werken. De inspiratiebronnen zijn dus vanzelfsprekend uit het dagelijkse leven gegrepen.


R. Haesaerts

 

 

Je bekijkt de ander als een vriend en je omarmt hem met warme en felle kleuren, met zachte en delicate gebaren en schenkt hem een glimlach vol vertrouwen in wat voor jou een zekerheid is: menslievendheid bestaat! En ik vind mijn weg terug, mijn uitdaging en mijn hoop.


A.J.Almeida de Moura

 

 

De jongste werken van Clementina Almeida de Moura bestaan uit wat men zou kunnen beschrijven als een beeldend raadsel. Hoofden, meestal vrouwelijke, gelaten met de trekken afwezig of slechts aangegeven door enkele schaduwen, een geschetste neus, wenkbrauwen of lippen… Achtergronden waar de blauwe, okerkleurige, rode en sommige groene vlekken een landschap oproepen maar dan ook slechts geschetst, ingegeven door de aanwezigheid van deze tonaliteiten. Het zou ook kunnen dat de kunstenaar hierdoor één of ander element uit de werkelijkheid wenst weer te geven die dan, net zoals de figuren, alleen maar door een toespeling aanwezig zijn.

Niettemin spreken deze vrouwen aan. Door hun schoonheid, hun sierlijkheid of hun haardos alleszins. Maar ook, en hier ligt de schijnbare tegenstrijdigheid, door hun persoonlijkheid en hun aanwezigheid. Het ontbreken van gelaatstrekken verhindert geenszins de indruk van een subjectieve werkelijkheid, van een beleefde geschiedenis. Elkeen van deze figuren dringt zijn eigenheid op. Sommigen roepen sensualiteit op, anderen heimwee. Een brede waaier van houdingen, gevoelens en uitdrukkingen schuilt in deze figuren omringd door het geheim van de anonimiteit.

De tijdloze schoonheid is opgeschikt door een zelfzekerheid in de houdingen, het verbleekte van de huidskleuren, de weelde van de haartooi en een éénvoud van gewaad. De kunstenaar gebruikt een erg afstekende kleurenkeuze voor de achtergronden en sommige details. Dit chromatiek streven met hevige en gemende kleuren, is de enige beeldbewerking die de schilder zich veroorlooft. Het blijkt inderdaad dat het nalaten van een soort figuurraadsel vatbaar voor talloze verklaringen niet de hoofdbekommernis van Clementina Almeida de Moura is, maar eerder een bepaald beeld van de schoonheid weer te geven. Elkeen kan er de weerkaatsing in zien van een bekend of verwacht gelaat, een verlangen, een idee, een wezen van vlees en bloed of een geest uit het verleden .


D.Paternoster

Art in Belgium

 
 
 

 

Enerzijds door het gebruik van simpele vormen en anderzijds door abstracte en figuratieve elementen te verzoenen in een uitgesproken kleurenpalet, leidt de kunstenares ons naar een fascinerende wereld, tegelijk intiem en robuust, waarvan de oorsprong in haar geboorteland te vinden is. Opmerkelijk zijn, in het bijzonder, haar vrouwengezichten waarvan de trekken heel fijntjes zijn aangebracht als wil ze de kijker aanzetten zich te identificeren met een subtiele compositie die leidt naar een rijke inhoud. Speuren naar de absolute schoonheid, verborgen in de meest simpele dingen; die vastleggen en ons voorhouden, dat is haar motivatie, het leidmotief in haar werk. Een te ontdekken universum…

De gelaatsloze vrouwenhoofden intrigeren en overschrijden het picturale. Ze maken nieuwsgierig naar de uiteindelijke bedoeling en naar de gedachtegang van de artiest. Ze maken het geheel subtieler en inhoudelijk rijker.


W. Boon

 

Na de VICENZA-tentoonstelling gewijd aan de nagedachtenis van Ludwig van Beethoven, bieden we CLEMENTINA ALMEIDA DE MOURA een herinnering aan haar deelname.
De Portugese Clementina Almeida de Moura die vanuit haar woonplaats België deelneemt aan de tentoonstelling, ter nagedachtenis aan Ludwig van Beethoven georganiseerd door de Kunstbeweging van de eenentwintigste eeuw in Vicenza, is in de eerste plaats een kunstenaar van zeldzame beschrijvende elegantie. Haar werken gaan gepaard met extra verbeeldingskracht, creativiteit en een aanzienlijk vermogen om te speculeren. Dit zijn deels spontane gaven, maar voor een groot deel de vrucht, om Giacomo Leopardi te citeren, van zuurverdiende studie.
Geboren in Porto, studeerde ze af in schilderen aan de École d'Art António Arroio in Lissabon en vervolgde haar studie aan de Faculteit voor Schone Kunsten van de Universiteit van de Portugese hoofdstad. Daarnaast behaalde ze ook een diploma in beeldende kunst.
Het werk dat bij deze gelegenheid wordt geëxposeerd in de ART.U'Gallery. van Vicenza draagt een titel met een duidelijke Beethoveniaanse opdruk, " La Pastorale ", wat ook de traditionele benaming is van de Zesde symfonie van het genie uit Bonn. Bovendien merkt de auteur op dat de voorouders van de muzikant uit een plaats in de buurt van haar woonplaats kwamen. Beethoven was een groot bewonderaar van de natuur, deels instinctief en deels voor de kantiaanse suggesties in de esthetiek, die volgens de denker uit Königsberg in natuurverschijnselen het sublieme konden trekken. In dit verband moeten we eraan toevoegen dat de schilder de relatie tussen de muziek van de Zesde en de geluiden van de Schepping identificeert in een expressionistische toonsoort, dat wil zeggen niet gekenmerkt door imitatie maar door het verlangen om de intieme reacties van de ziel op de suggesties van de buitenwereld.
Beethoven zelf had de rol van louter gebruiker omvergeworpen door te hopen dat de bomen en rotsen de gevoelens van de mens zouden aanvoelen en reproduceren en niet andersom. Op haar beurt hoopt Clementina Almeida het struikgewas te betreden dat is uitgerust met pen en papier om kennis te nemen van de plechtige harmonieën van de Schepping. Het schilderij probeert deze wens visueel weer te geven en doet dit door elegante chromatische harmonieën te schetsen die zijn vertaald in zeer suggestieve symbolen met kleuren die we Maurice de Vlaminck waardig moeten achten vanwege de kleurkeuze zonder realisme en vol spirituele suggesties.


Prof. Aldo Maria Pero

 
 
 
 

<Terug naar het menu>